Dit is de vlag op halfstok aan de woning van mijn ouders. Andere jaren stonden wij met de familie aan het graf van mijn pake op deze dag. Bij de dorpskerk in Sondel, Friesland. Vandaag niet. Om acht uur stond ik buiten, alleen, ik had net de planten water gegeven. Romy (hoogzwanger!) en de kinderen al in bed. Ik had de gieter nog in mijn hand, hoorde de vogels fluiten, verder was het stil. Veel langer dan die twee minuten.
Opdat wij nooit vergeten, hoor je mensen zeggen op herdenkingsdag. Toch gebeurt het. Mensen vergeten waarom deze dag er is, waarom hij zo ontzettend belangrijk is. Op onze eigen scholen lopen kinderen rond die de comments op social media vervuilen met ontkenning van de holocaust. Volwassenen die ze opvoeden met antisemitisme, homohaat, racisme.
Deze dag is vooral ook een dag van verhalen die er iets tegenover zetten. Een mooi stuk van @decorrespondent over de zwarte soldaten in de bevrijdingslegers, een post van @tattoomuseum over homo’s in vernietigingskampen. Of die de ernst benadrukken; beelden van razzia’s op de Amsterdamse pleinen in de kranten, Joodse Nederlanders gekleineerd, geïsoleerd, op transport gezet, vermoord. Opdat wij niet vergeten. En misschien kan het helpen dat wij deze maanden iets meemaken waarvan we altijd dachten dat het óns niet zou gebeuren. Het was iets uit films en boeken. Dat gevoel is een mooi fundament voor empathie. Het kan ons ook gebeuren.